Il-Konklavi ta’ Ottubru 1978: L-Elezzjoni tiegħu għas-Servizz Petrin

Il-Papa Ġwanni Pawlu II

TOTUS TUUS

Karol WojtylaĠwanni Pawlu II

34 sena anniversarju mill-Elezzjoni ta' Ġwanni Pawlu II

Il-Konklavi ta’ Ottubru 1978: L-Elezzjoni tiegħu għas-Servizz Petrin

Il-Kardinal Karol Wojtyla jidher ibus id il-Papa Ġwanni  Pawlu I

L-ewwel Papa ‘barrani’ wara sekli sħaħ ta’ Papiet Taljani. U dak l-entużjażmu kollu tal-poplu Ruman u anke tal-kumplament tad-dinja! Papa ġdid li ġie mill-Polonja. Papa żagħżugħ ibigħ is-saħħa, b’kapaċitajiet enormi, tant preparat! Ċertament li dan l-avveniment kien straordinarju.

Kif jgħid il-qawl Malti ... Il-bniedem jipproponi u Alla jiddisponi … Hekk kien ġara f'dawk il-jiem ta' Ottubru, eżattament bejn l-14 u s-16 tal-1978 f'Ruma.

Hadrian VI: L-aħħar Papa li ma kienx Taljan. Kien elett fl-1522.

Il-Kardinal ta' Krakovja, Karol Wojtyla, li kien ħa l-isem ta' Ġwanni Pawlu II kien sar l-ewwel Papa mhux Taljan sa minn meta l-Olandiż Hadrian VI kien ġie elett għall-istess Servizz Petrin fl-1522. Eżattament 456 sena qabel!

L-affarijiet kienu ġraw hekk:

Xokk kbir għall-Knisja Kattolika

Il-Papa Ġwanni Pawlu I kien miet f'ħin bla waqt, fil-lejl ta' bejn it-28 u d-29 ta' Settembru 1978 wara tlieta u tletin ġurnata jservi bħala Papa. Il-kardinali rritornaw immedjatament lejn il-Belt Eterna, ħafna minnhom ixxukkjati bit-telfa ta' Ġwanni Pawlu I. Kienu determinati li din id-darba jeleġġu lil xi kandidat li jkun jidher aktar b'saħħtu.

Id-Dinja kienet ixxukjata bil-mewt tal-Papa tat-Tbissima

L-aħbar tasal għand il-Kardinal Wojtyla

Kien għall-ħabta tat-7.45am tal-għodwa tad-29 ta' Settembru 1978, li x-xufier tiegħu Jozef Mucha, wassal l-aħbar xejn sabiħa tal-mewt tal-Papa Ġwanni Pawlu I lill-Kardinal Wojtyla, waqt li dan kien qed jieħu l-kolazzjon tiegħu. Wojtyla jingħad li wara sekondi ta’ silenzju  nstema’ jgħid hekk ‘Il-Mulej jaħdem b’toroq misterjużi ... Ejja nbaxxu rasna quddiemhom.’

Hu temm il-kolazzjon ħesrem, u nġabar għal sigħat sħaħ ta' kontemplazzjoni.

Il-Kardinal Karol Wojtyla jirritorna lejn Ruma

Wara, Wojtyla baqa’ għaddej jaħdem l-appuntamenti tiegħu. L-għada tal-mewt tal-Papa spezzjona waħda mill-parroċċi ġodda li kienu jaqgħu taħt ir-reġġenza tiegħu, u wara, meta kien viċin is-santwarju ta’ Kalwaria Zebrzydowska kien qal lix-xufier tiegħu sabiex iwaqqaf il-karozza tiegħu hemm. Hu baqa’ hemm bilqiegħda jikteb diversi ittri, b’id mgħaġġla ... aktar tard wieħed mill-assistenti tiegħu kien żvela li kienu qisu ried ilesti l-missjoni tiegħu hemmhekk b’mod komplet u ma jħalli xejn warajh li ma kienx konkluż!

                                                                                        

             
                     Il-Kardinal Giuseppe Siri            

                                                             

                                                           Il-Kardinal Giovanni Benelli

               

‘Min jidħol Papa ... joħroġ Kardinal’

Mill-mewt ta' Albino Luciani sakemm beda l-konklavi ta' Ottubru tista’ tgħid li kienu żewġ kardinali li ħarġu bħala l-aktar papabbli fuq il-kumplament tal-Kulleġġ tal-Eletturi. Inħass ukoll li kien hemm klima ta’ aktar konvenzjoni ta’ partit politiku milli ta’ għażla li kollha kemm hi kellha tiġi b’ispirazzjoni tal-Ispirtu s-Santu!

Dawn kienu l-Arċisqof ta' Genoa, l-Arċikonservattiv u d-delfin ta' Piju XII il-Kardinal Giuseppe Siri u l-Arċisqof ta' Firenze l-Kardinal Giovanni Benelli li kien meqjus bħala l-id il-leminija ta' Pawlu VI, moderatament miftuħ, u li fuq spallejh kellu għadd ta' snin ġmielu ta' esperjenza ta’ ħidma fil-Kurja Rumana.

F'dak il-konklavi l-Kardinal Giuseppe Siri kien se jerġa’ jidħol bħala l-aktar kardinal għoli fl-anzjanità fl-ordni tal-'Kardinali-Presbiteri' li hu t-tieni livell tal-Kulleġġ Kardinalizju. Siri jibqa’ mfakkar għall-era tat-tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija meta kien irnexxielu jipperswadi lin-Nazisti sabiex ma jibbumbardjawx il-port ta' Genoa sigħat qabel ma kellhom jirtiraw minn hemm.

Il-Kardinal Pericle Felici

Il-Kardinal Giovanni Colombo

                                                           

                                                                Il-Kardinal Ugo Poletti                      

                            

Għadd ta' kardinali mill-koalizzjoni ta' Benelli kienu ħasbu wkoll fil-Kardinal Ugo Poletti, il-Vigarju Ġenerali tad-Djoċesi ta' Ruma, jekk ifallu milli jeleġġu lill-kandidat tagħhom. Iżda oħrajn sostnew li jekk ifalli Benelli kienu se jippruvaw isibu kardinal barrani bħala kandidat ta' kompromess. Qabel ma marru għall-'barrani', it-Taljani kienu tefgħu wkoll għajnejhom fuq il-Proto-Djaknu, li kien il-Prefett tat-Tribunal Suprem tas-'Segnatura Apostolica', il-Kardinal Pericle Felici.

Il-kandidati ta' ‘kompromess’

 

Il-Kardinal Johannes Willebrands: L-għażla setgħet waqgħet fuqu

Jew

L-Arċisqof ta' Krakovja: Fil-konklavi t' Awissu kien rebaħ ħames voti!

Il-Kardinali Karol Jozef Wojtyla ta' Krakovja u Johannes Gerardus Maria Willebrands ta' Utrecht kienu qed jiġu segwiti mill-kumplament tal-membri eletturi fil-Kulleġġ Kardinalizju f'każ jekk l-għażla kellha taqa’ fuq kandidat mhux ta' nazzjonalità Taljana. Willebrands kien madwar ħdax-il sena akbar minn Wojtyla.

Il-Kardinal Franz Koenig: L-arkitett tar-rebha Wojtyliana

Madankollu l-Primat tal-Awstrija, l-Arċisqof ta' Vjenna, il-Kardinal Franz Koenig kien aktar interessat fiż-'żagħżugħ' Wojtyla bħala l-persuna li setgħet tifhem aktar it-tbatijiet tal-poplu mill-esperjenzi morri li kien mess magħhom bħala prelat tal-knisja li kien ġej minn pajjiż minn wara l-purtiera tal-ħadid.

Il-Kardinal Krol: Kien wild ta' emigranti Pollakki

Sadanittant, il-Kardinal ta' Philadelphia John Krol, li kien wild ta’ familja Pollakka, kien kunfidenti li seta’ jipperswadi ħafna mill-kardinali Amerikani sabiex jivvutaw għall-kardinal ta’ Krakovja.

L-arkitetti tal-elezzjoni u l-istrateġija użata

Filwaqt li Franz Koenig kien ġie elevat bħala kardinal fl-ewwel konċistorju tal-Papa Ġwanni XXIII f’Diċembru tal-1958, Woytyla u Krol missethom l-istess responsabilità fl-istess konċistorju tal-1967, dak imsejjaħ din id-darba minn Giovanni Battista Montini.

Minkejja li Franz Koenig kien ġej mill-‘ala’ tal-kardinali progressivi u John Krol kien meqjus li jħaddan ideoloġija konservattiva, it-tnejn qablu li Karol Wojtyla kien il-‘kandidat’ ideali għal dak iż-żmien delikat li l-Knisja Kattolika kienet għaddejja minnu.

Il-kardinali mhux ta’ nazzjonalità Taljana kienu qed juru t-tħassib tagħhom kemm għas-sitwazzjoni politika li kienet tinsab fiha l-Italja f’dik l-era kif ukoll għall-iskandli finanzjarji li kienet imdaħħla fihom il-Kurja Rumana f’dak iż-żmien. Għalhekk il-kardinali bdew jaħsbu li jekk jeleġġu bħala Papa, kardinal ‘barrani’ dan seta’ jkun ta’ preġju u ass għall-Knisja Kattolika.

Anke l-Ġermaniż Hoeffner li kien l-Arċisqof ta' Cologne kien tal-istess parir li l-kardinali Ġermaniżi kienu se jagħtu l-appoġġ tagħhom lil Wojtyla f'każ li l-għażla tmur fuq kardinal mhux Taljan. Huma kienu jissimpatizzaw mad-determinazzjoni u s-sodizza tiegħu f'wiċċ il-gvern komunista Pollakk, kif ukoll għall-intellett u l-pragmatiżmu politiku tiegħu.

Il-Ġermaniżi ħasbu wkoll li setgħu jinfluwenzaw lill-għadd ġmielu ta' kardinali minn pajjiżi tat-tielet dinja, li kienu żdiedu qatigħ fi żmien il-pontifikat ta’ Pawlu VI għall-għajnuna li l-Knisja Ġermaniża kienet  tagħti lill-knejjes fil-pajjiżi rispettivi tagħhom.

Il-Kardinal Lorscheider: Kien determinat li jivvota għal Wojtyla

Anke l-kardinal Brażiljan Aloisio Lorscheider kien determinat li jivvota għal Wojtyla għad-diskorsi li kien jagħmel fid-diversi Sinodi tal-Isqfijiet li hu kien jattendi għalihom, għan-nifs kulturali li kellu, kif ukoll għad-determinazzjoni li kellu għax-xandir tal-vanġelu kif ukoll għall-għajnuna li kien jagħti lill-foqra u lill-emarġinati.

Fil-jiem li ppreċedew il-konklavi ta’ Ottubru tal-1978, il-kandidatura ‘mhux dikjarata’ tal-Kardinal Wojtyla bdiet titlaħħam. L-arkitetti primarji tagħha kienu Franz Koenig u John Krol minn ġewwa l-Kulleġġ Kardinalizju filwaqt li l-isqof Pollakk Andrzej Deskur kien qiegħed jgħinu minn barra.

Il-Kardinal Ratzinger: Krejat kardinal fl-aħħar konċistorju ta' Pawlu VI

Koenig beda jibni l-koalizzjoni madwar il-kardinali hekk imsejħa ‘progressivi’ mill-Punent tal-Ewropa flimkien mal-kardinali Afrikani, dawn tal-aħħar bl-għajnuna tal-Knisja Ġermaniża. Anke l-Kardinal Arċisqof ta’ Munich u Freising Joseph Ratzinger, li dak iż-żmien kellu wieħed u ħamsin sena kien jaqbel li Wojtyla kien il-kardinal idoneu għall-Papat f’dik l-era. Ratzinger kien għadu kif ġie elevat għall-kardinalat madwar erbatax-il xahar qabel mill-Papa Pawlu VI flimkien ma’ tliet prelati oħra fosthom Giovanni Benelli li kien meqjus bħala qrib ħafna ta’ Montini.

Wojtyla viċin Montini

Minkejja li Giovanni Benelli kien meqjus viċin il-Papa Pawlu VI anke Karol Wojtyla kien igawdi rispett kbir minn Montini. U dan nista’ nippruvah minn dawn ir-rakkonti li se niżvelalkom.

Nhar id-29 ta’ Mejju 1967, ħdax-il ġurnata biss wara għeluq is-sebgħa u erbgħin sena tiegħu hu kien ġie notifikat minn Ruma li l-Papa kien se jelevah għal kardinal. In-nomina tiegħu għal Prinċep tal-Knisja kienet ġiet interpretata bħala sorpriża għall-Knisja Pollakka. Dan minħabba li kien hemm bosta isqfijiet oħra ħafna aktar anzjani għalih fil-ġerarkija tal-Knisja Kattolika fil-Polonja. Kien ċarissimu, li rebaħ il-fiduċja ta' Pawlu VI bħala l-favorit tiegħu talli kien leali lejn it-tagħlim tiegħu l-aktar fejn jidħlu l-materji tas-sess u l-moralità.

Wojtyla kien igawdi minn rispett kbir minn Montini.

Fl-istess żmien li l-Papa kien innominah għall-kardinalat, Montini kien ipproponieh ukoll bħala membru ta’ tliet kongregazzjonijiet tal-Kurja Rumana.

Bejn l-1973 u l-1975 il-Papa Pawlu VI laqa’ lill-Kardinal Wojtyla fl-uffiċċju privat tiegħu għal ħdax-il darba, bosta vatikanoloġisti jsostnu li dan in-numru ta’ laqgħat bejniethom kien rekord għal kardinal mhux ‘Taljan’.

Jekk kien hemm xi dubji li Pawlu VI kien iqis lil Wojtyla bħala viċin tiegħu waqgħu fir-randan tal-1976 meta stiednu sabiex jipprietka l-eżerċizzji spiritwali għalih u għall-kumplament tal-Kurja Rumana. Nies fil-Kurja jsostnu li għal predikatur li jagħmel dawn l-eżerċizzji għalih ikun ifisser bħala unur kemm personali kif ukoll teoloġiku li jingħatalu mill-Papa li jkun għażlu.

Il-ktieb ta' l-Kardinal Karol Wojtyla: "Sign of Contradiction"

Għal dawn l-eżerċizzji li aktar tard Wojtyla kien ippubblikahom fi ktieb bl-isem ‘Sign of Contradiction’ il-Papa Pawlu VI kien jattendi għalihom imlibbes ix-xewk minn taħt l-ilbies pontifikali tiegħu b’sinjal ta’ penitenza. Dak iż-żmien Montini kellu disgħa u sebgħin sena. Dawk li attendew għal dawn il-meditazzjonijiet, li kienu saru fil-Kappella ta’ Santa Matilde indunaw li l-pontifikat ta’ Pawlu VI kien wasal fil-viċinanza ta’ tmiemu.

Sorpriża kbira oħra għall-prelati li attendew għal dawn l-eżerċizzji kien li Wojtyla kien ingħata deroga mill-Papa sabiex jagħmel dawn il-meditazzjonijiet bil-lingwa Taljana u mhux dik Latina. Jista’ jkun ukoll li dan kien messaġġ sottili ieħor ta’ Montini li ried juri lill-kardinali tiegħu li dan il-prelat Pollakk seta’ faċilment iservi lill-Knisja bħala Papa fil-futur qrib.

Il-Kardinal Wojtyla kien popolari diġà mal-Kulleġġ tal-Kardinali

L-ewwel vjaġġ tal-Kardinal Wojtyla lejn l-Amerika ta’ Fuq kien seħħ b’kumbinazzjoni. Fil-fatt kien il-Kardinal Primat Stefan Wyszinski li kien mistieden għal dan il-vjaġġ pastorali iżda minħabba li ma kienx jaf jitkellem bl-Ingliż u beża’ mill-konferenzi tal-aħbarijiet li kien ikollu jinvolvi ruħu fihom. Għalhekk hu ma aċċettax li jmur. Għall-kuntrarju l-kardinal ta’ Krakovja, Woytyla laqa’ bil-ferħ din l-istedina u reħielha lejn l-Istati Uniti u l-Kanada fis-26 ta’ Awwissu 1969.

Wojtyla kompla jsiefer, bħalma għamel fl-1973 meta żar l-Awstralja, New Zealand, Papua New Guinea kif ukoll waqfa żgħira fil-Filippini.

Bejn l-1967 u l-1978 il-Kardinal Wojtyla żar mal-ħamsin pajjiż differenti fuq missjonijiet spiritwali bejn l-arċidjoċesi tiegħu u djoċesijiet oħra madwar id-dinja.

Dawn iż-żjajjar komplew itejbulu l-Ingliż tiegħu. B’hekk kienu qed isiru jafu bih ħafna kardinali konfratelli tiegħu.

L-aħħar jiem qabel il-konklavi

Il-Kardinal Krol aċċerta ruħu li kellu warajh il-vot tal-kardinali Amerikani u li kienu ddeċidew li jekk it-Taljani ma kinux se jilħqu kompromess għal kandidat Taljan allura huma kienu se jagħtu l-appoġġ tagħhom għall-kandidatura ta’ Wojtyla.

Wojtyla u Deskur: Kienu qishom il-ħabel u s-satal!

Min-naħa tiegħu l-Isqof Deskur li kien personalità rispettata ħafna fil-Kurja Rumana organizza lil Wojtyla diversi laqgħat meqjusa importanti bħal dik mal-Kardinal Mario Nasalli Rocca di Cornelliano, mad-diplomatiku l-Arċisqof Luigi Poggi li fil-passat kien anke ħadem fil-Polonja kif ukoll mal-kardinal ta’ Chicago John Cody li fl-arċidjoċesi tiegħu kellu eluf ta’ parruċċani li kienu emigranti ta’ nazzjonalità Pollakka.

Deskur f’dik l-era kien il-President tal-Kunsill Pontifiċju għall-Komunikazzjoni Soċjali. Kien rispettat ukoll mill-ogħla prelati tal-knisja għas-sens kbir ta’ ‘bridge-building’ li kellu fih!

F’laqgħa oħra li l-Isqof Deskur kien organizza lill-Kardinal Wojtyla kienet mas-Segretarju tal-Kardinal Benelli qrib il-Knisja ta’ San Stanislaw f’Via dei Polacchi qrib Piazza Venezia. Għal din il-laqgħa kien attenda wkoll l-Isqof Rubin, prelat Pollakk li kien is-Segretarju Ġenerali tas-Sinodu tal-Isqfijiet. Hemm ħafna spekulazzjoni dwar din il-laqgħa … hemm min jgħid li l-Kardinal Benelli kien wiegħed il-vot tiegħu lil Wojtyla f’każ li l-konklavi jkun se jfittex kardinal ta’ kompromess.

Aktar tard Deskur kien żvela li f’waħda mill-mixjiet tiegħu fil-ġonna tal-Vatikan ma’ Wojtyla ftit jiem qabel il-konklavi kien ħass li Wojtyla kellu s-sensazzjoni interna li kien dieħel għat-tmexxija tal-Knisja Kattolika. Imma l-kardinali kienu lesti li jiksru t-tradizzjoni ta’ aktar minn erba’ mija u ħamsin sena u jeleġġu kardinal mhux ta’ nazzjonalità Taljana? Naraw ’il quddiem.

Jingħad ukoll li fil-Kurja Rumana kienu qed jinbnew profili ta' kardinali meqjusa 'papabbli'. Fost dawn il-profili kien hemm dak tal-Arċisqof ta' Krakovja l-Kardinal Karol Wojtyla.

Madankollu, il-kardinali għall-ewwel ħallew f'idejn il-konfratelli 'Taljani' tagħhom sabiex jippruvaw jeleġġu kardinal Taljan għar-rispett li kellhom għall-mijiet ta' snin ta’ tradizzjoni.

Sabiex kandidat jiġi elett għal papat irid ikollu l-appoġġ ta’ vot aktar mid-‘due terzi’ ta’ dawk il-kardinali bid-dritt għall-vot u li jkunu preżenti fil-ħin tal-votazzjoni magħluqa fil-Kappella Sistina.

L-intervista li  l-Kardinal Siri ta lil Gianni Licheri

Il-Kardinal Siri ferut

Sfortunatament għall-Kardinal Siri beda jberraq minn ġurnata qabel ma l-kardinali daħlu fil-konklavi. Intervista li hu kien ta lill-ġurnalist Gianni Licheri għall-gazzetta Taljana 'La Gazzetta del Popolo', intitolata 'Io Papa?' u bil-ftehim li din l-intervista kellha tiġi stampata meta l-kardinali jkunu magħluqa fil-konklavi, eventwalment ġiet stampata ġurnata qabel. L-'embargo' ta' Siri ma kienx ġie rispettat!

Fil-fatt f'din l-intervista l-Kardinal Siri kien ikkritika d-diskors tal-installazzjoni tal-Papa Ġwanni Pawlu I, ikkritika wkoll it-tagħlim tal-Konċilju Vatikan II fejn tidħol il-kolleġġjalità tal-isqfijiet kif ukoll tkellem b'mod sod għall-aħħar dwar il-bixriet demokratiċi tal-Knisja. B'hekk il-kardinali eletturi setgħu jaqraw din l-intervista liberament. Siri kien ġie ferut għall-mewt!

Jintervjeni wkoll 'L'Osservatore Romano'

Kien fit-tlettax ta' Ottubru 1978, lejlet il-konklavi li din il-gazzetta uffiċjali tal-Knisja Kattolika kienet ippubblikat artiklu fl-ewwel paġna tagħha fejn l-editur tal-'Osservatore', Valerio Volpini, kien ħa l-pożizzjoni li kien favur papat li jimpenja ruħu sew favur l-iżvilupp tal-kolleġġjalità episkopali fit-tmexxija tal-Knisja kif ukoll favur it-tisħiħ tal-parteċipazzjoni tal-lajċi u tal-'ekumeniżmu'.

Profeziji dwar l-elezzjoni ta’ Karol Woytyla għall-Papat

Jingħad li wara l-ewwel konklavi ta’ Awwissu tal-1978, il-Papa Ġwanni Pawlu I kien jitniegħed mal-membri tas-segretarjat tiegħu li ma kienx jaf għalfejn il-kardinali kienu għażlu lilu bħala s-suċċessur ta’ San Pietru. L-aktar li kien jagħmel hekk kien mas-segretarju tiegħu l-Irlandiż Monsinjur John Magee. Kien jgħidilhom li hu ma kienx se jdum Papa u dalwaqt il-‘barrani’ kien se jissostitwih. Darba Monsinjur Magee kien staqsieh min kien il-barrani u Papa Luciani kien qallu li l-‘barrani’ kien dak il-kardinal li kien bilqiegħda eżattament faċċata tiegħu fis-Sistina waqt il-konklavi.

Il-Kardinal Wojtyla flimkien mal-Isqof Deskur iżur San Giovanni Rotondo

Aktar tard, wara l-mewt ta’ Luciani, meta Monsinjur John Magee ma baqax jagħmel parti mis-Segretarjat Privat tal-Papa wara li kien innominat bħala ċ-Ċerimonjier Liturġiku tal-Papa kien investiga dak li kien qallu Luciani qabel. Fil-fatt il-pożizzjonijiet tal-konklavisti jaqgħu taħt ir-responsabilità diretta taċ-Ċerimonjier Liturġiku. Monsinjur Magee meta fittex min kien bilqiegħda faċċata ta’ Luciani sab li dak ma kien ħadd ħlief il-kardinal ta’ Krakovja Karol Wojtyla! Jiġifieri Ġwanni Pawlu I kien jaf min kien se jissuċċedih.

28.11.1962: L-Arċisqof Wojtyla jibgħat ittra ta' ringrazzjament lil-Patri Piju ta' Pietrelcina għal-fejqan mirakoluż ta' mara polakka.

Profezija oħra dwar Wojtyla kienet saret minn Patri Piju ta’ Pietrelcina fl-1962. L-Isqof Wojtyla kien talab lil dan il-mistiku sabiex jinterċiedi għal omm Pollakka ta’ erbat itfal li kienet għadha kif ġiet dijanjostikata b’kankru fl-intestini tagħha. Jingħad li meta l-assistent ta’ Patri Pio fetaħ l-ittra u beda jaqra, il-Kappuċċin qallu li dan żgur ma jistax jgħidlu le. Hemm min jgħid li aktar ’il quddiem wara li dik il-mara qalgħet il-miraklu ftit ħin qabel ma ġiet operata Patri Piju kien qal li dak l-Isqof Pollakk li kien interċieda miegħu għal dik il-mara, kien  għad irid imexxi l-Knisja Kattolika.

Id-Dekan tal-Kulleġġ Kardinalizju jibqa’ barra mill-konklavi. Anke l-Viċi tiegħu

Il-Kardinal Carlo Confalonieri: Dekan tal-Kulleġġ Kardinalizju

Bħalma kien seħħ fil-konklavi ta’ Awwissu, id-Dekan tal-Kulleġġ Kardinalizju l-Kardinal Carlo Confalonieri li kellu 85 sena kellu jibqa’ barra mill-Kappella Sistina minħabba l-fatt li l-Papa Pawlu VI lura lejn tmiem l-1970 fil-‘Motu Propio’ tiegħu ‘Ingravescentam Aetatem’ kien elimina mill-konklavi tal-futur lil dawk il-kardinali li jkunu għalqu t-tmenin sena qabel jibdew l-iskrutinji. Għalhekk il-Kardinal Confalonieri minkejja li kien id-Dekan xorta waħda ma kienx permess għalih li jirfes fis-Sistina.

Il-Kardinal Paolo Marella: Viċi-Dekan tal-Kulleġġ Kardinalizju

Anke l-Viċi-Dekan il-Kardinal Paolo Marella, li kellu 83 sena kellu jibqa’ barra wkoll.

Għalhekk fil-ħin tal-konklavi r-rwol ta’ Dekan ġie vestit mill-kardinal fl-ordni tal-isqfijiet l-aktar li kien anzjan u li f’dan il-każ kien il-Kardinal Jean Marie Villot li kien qed iservi lill-knisja wkoll fir-rwol ta’ ‘Camerlengo’. Kien ukoll l-aħħar segretarju tal-istat tal-Papa Pawlu VI.

F’dan il-konklavi, il-‘Protodjaknu jiġifieri l-aktar kardinal anzjan mill-ordni tal-kardinali djakni kien il-Kardinal Pericle Felici. Dan kellu rwol li mill-gallarija prinċipali ta’ San Pietru jħabbar ‘lill-Belt u lid-Dinja’ l-elezzjoni tal-Papa li jkun għadu kif ġie elett.

Id-dħul tal-Kardinal Wojtyla fil-Konklavi

Il-kardinali jidħlu proċessjonalment fil-Kappella Sistina

Karol Wojtyla daħal fil-konklavi wara nofsinhar tal-14 ta’ Ottubru ... Hekk kif kien viċin il-bieb tal-klawsura tal-konklavi deher jgħannaq u jbus lis-segretarju tiegħu, u fdat ħafna minnu, Don Stanislaw.

In-numru ta’ kardinali jibqa’ l-istess bħall-konklavi ta’ Awwissu

Għal dan il-konklavi reġgħu attendew mija u ħdax-il porporat. Għat-telfa tal-Patrijarka ta’ Venezja għamel tajjeb għaliha l-kardinal kurjali l-Amerikan John Joseph Wrigħt li ma kienx attenda l-konklavi ta’ Awwissu minħabba li kien ma jiflaħx.

Il-Kardinal Boleslaw Filipiak: Miet siegħat qabel beda l-konklavi t'Ottubru 1978

Il-Kardinal Pollakk Boleslaw Filipiak li ma kienx attenda wkoll għall-konklavi ta’ Awwissu ta’ qabel, miet fl-14 ta’ Ottubru fil-ġurnata li kellu jinfetaħ dan it-tieni konklavi. Sa sentejn qabel dan il-Prelat Pollakk kien id-Dekan tar-Rota Romana.

Jibdew l-iskrutinji

Wara l-ewwel vot l-Kardinal Siri kien jinsab fil-vantaġġ, imma ħafna anqas mill-previżjoni tal-kardinali sħabu li kellu jirbaħ madwar ħamsin vot mill-ewwel skrutinju. Benelli ma kienx tant bogħod minnu. Kien rebaħ ftit aktar minn tletin preferenza. Woytyla f'dak il-ħin kellu ħames voti. Il-voti l-oħra kienu jinsabu mifruxa fuq għadd ġmielu ta' kardinali Taljani oħra.

Fit-tieni votazzjoni jingħad li l-voti tal-Kardinal Siri naqsu b'madwar sitta bil-Kardinal Benelli jmur fuq quddiem. Dan il-fatt kien ta’ allarm kbir għall-kardinali Taljani li kienu jaħdmu fil-Kurja Rumana u kienu lesti għalkollox sabiex iżommu lil Benelli milli jiġi elett Papa. Dan għall-fatt li l-Arċisqof ta' Firenze meta kien għadu jaħdem il-kurja  kien ħa l-fama ta' karattru arroganti u ambizzjuż għall-aħħar.

Fit-tielet votazzjoni l-Kardinal Siri kompla jitlef il-voti li għaddew fi preferenzi għall-kardinal ta' Milan Giovanni Colombo li kellu sitta u sebgħin sena. Sadanittant Benelli kompla jirbaħ l-appoġġ u kien bogħod biss għal xi ħames voti milli jiġi dikjarat elett.

Fir-raba’ votazzjoni kien hemm għadd ġmielu ta' kardinali li bidlu l-alleanzi tagħhom u vvutaw lill-Kardinal Colombo bħala kandidat ta' kompromess aċċettat mill-porporati Taljani. Fl-istess skrutinju l-voti ta' Wojtyla rdoppjaw, minn ħames voti għal għaxar voti.

Madankollu, l-għada filgħodu l-Kardinal Colombo ddikjara quddiem il-Kulleġġ tal-Eletturi li hu ma kienx interessat li jiġi elett Papa u anke f'eventwalità li jiġi elett hu ma kienx se jaċċetta l-elezzjoni kanonika tiegħu. Hawn il-konklavi ntefa’ f'inċertezza kbira.

B'din id-deċiżjoni l-kumplament tal-kardinali ma kinux qed jaraw kif xi Taljan ieħor seta’ jkun elett. Anke jekk il-Kardinal Poletti kien ġab numru sabiħ ta' voti. Kien kollu għalxejn!

Kien hawn li l-kardinali bis-serjetà, bdew iħarsu madwarhom għal kandidat 'barrani' għall-papat.

F'dak il-lejl ta' bejn il-15 u s-16 ta’ Ottubru, il-Kardinal Koenig ikkampanja bil-miftuħ favur il-kandidatura ta' Wojtyla. Jingħad anke li kien mar ikellem lill-Primat Pollakk il-Kardinal Stefan Wyszinski. Kien mar iħeġġu li kien se jirsisti għall-elezzjoni ta' Wojtyla u stiednu sabiex jipperswadi lil Wojtyla sabiex jekk jiġi elett jaċċetta l-elezzjoni tiegħu għall-Papat.

Fil-fatt il-Kardinal Wyszinski immedjatament wara li temm il-laqgħa mal-Awstrijak, telqilha lejn iċ-ċella numru sitta u disgħin dik ta’ Wojtyla. Hu sabu jitlob. Madankollu bħalma għamel dejjem miegħu mexa b’mod dirett. Qallu bl-eventwalità u bil-possibilità tal-elezzjoni tiegħu. Qallu sabiex jaċċetta l-elezzjoni tiegħu għall-Polonja. F’ħinijiet minnhom Wyszinski deher jgħannaq lil Wojtyla u jsabbru għall-piż li kien se jaħbat miegħu f’xi ħin matul il-ġurnata tal-għada. Qabel telaq miċ-ċella ta’ Wojtyla, Wyszinski kien profetiku miegħu. Qallu li hu kien se jkun il-Papa li jdaħħal lill-Knisja għat-tielet millennju.

Il-Primat tal-Polonja l-Kardinal Wyszinski flimkien mal-Kardinal Wojtyla

Sa qabel ma kellmu Koenig, Wyszinski kien qiegħed jivvota għal Giuseppe Siri għall- kuntrarju ta' Wojtyla li kien qed jappoġġja lil Benelli.

Fil-ħames skrutinju l-vot favur Wojtyla reġa' rdoppja. Din id-darba minn għaxar voti għal għoxrin preferenza! Kien f’dan il-ħin beda jivvota għal Wojtyla l-Kardinal Belġjan Leo Suenens. Fl-istess ħin, ġie reġistrat ukoll appoġġ sinifikanti lejn l-Arċisqof Olandiż ta' Utrecht Johannes Willebrands.

Fis-sitt votazzjoni qabel ma l-kardinali marru jieklu l-ikla ta' nofsinhar il-vot favur l-Arċisqof ta' Krakovja reġa’ rdoppja minn għoxrin vot għal erbgħin vot! F’dan l-iskrutinju l-koalizzjoni mmexxija minn Krol u Koenig irnexxielha tipperswadi lill-Kardinal ta’ Madrid Enrique Y Tarancon sabiex jibda jivvota għall-Arċisqof ta' Krakovja.

Meta l-kardinali reġgħu nġabru fis-Sistina sabiex jitfgħu s-seba’ skrutinju tagħhom il-Kardinal Willebrands ħeġġeġ lill-kardinali li kienu vvutawlu sabiex jappoġġjaw il-kandidatura tal-Pollakk li wara s-seba’ votazzjoni kien biss żewġ voti ’l bogħod mill-elezzjoni tiegħu.

Fatt ħelu dwar l-Arċisqof tal-Gwatemala l-Kardinal Mario Casariego

Fatt ħelu bi ftit umoriżmu li seħħ f’dan il-konklavi fil-ħin li l-kardinali kienu qed jivvutaw. Minkejja li l-Kardinal Wojtyla ma kienx xi wiċċ ġdid ma’ ħafna mill-membri tal-Kulleġġ Kardinalizju, il-Kardinal Casariego, mill-Gwatemala, qatt ma kien sema’ bih. Fil-fatt meta dawk li bdew jgħoddu l-voti bdew isejħu l-isem ta’ Wojtyla, Casariego beda jifhem li kienu qed isejħu lill-Kardinal ’Bottiglia’. B’vuċi li nstemgħet, hu dar lejn il-kardinal ta’ maġenbu sabiex jurih min kien ‘Bottiglia’. Kien hawn li Siri u xi kardinali viċini tiegħu dehru jtuh fuq spalltu għax Wojtyla kien viċin tiegħu.

Aktar tard Casariego kien żvela li meta Wojtyla kien ġie elett Papa u mar itih l-ewwel sinjal ta’ ubbidjenza waqt li kien qed jinkinah, b’umoriżmu kbir il-Papa Pollakk qallu ‘Issa taf min hu Bottiglia!’

Karol Woytyla elett Papa

Kien fis-16 ta’ Ottubru ftit minuti wara l-ħamsa ta’ filgħaxija li l-‘Camerlengo’ bħala s-sostitut għad-dekan tal-Kulleġġ tal-Kardinali, il-Franċiż Jean Marie Villot għajjat għat-tmien skrutinju. F’dak il-ħin kienet tinħass tensjoni kbira f’dawk li kienu qegħdin bilqiegħda ffaċċjati bil-pittura tal-ġudizzju universali.

Fl-aħħar ħinijiet qabel ma l-kardinali reġgħu bdew jivvutaw, din id-darba kien il-Kardinal Sebastiano Baggio li kompla jsaħħaħ il-kandidatura tal-Pollakk bil-vot tiegħu u ta’ xi Taljani oħrajn li kienu lesti jidħlu għal dan ir-riskju inkalkolabbli. Ma’ Baggio, fost l-oħrajn kien hemm ukoll Pellegrino u Poma.

Hekk kif beda l-qari tat-tmien skrutinju aktar ma beda jgħaddi ż-żmien deher biċ-ċar l-eċċitament fuq il-Kardinal Wojtyla. Mhux l-eċċitament negattiv ... mhux eċċitament ta’ ambizzjoni iżda l-biża’ tal-piż spiritwali kbir li kien se jaqa’ fuqu. Jingħad li f’ħinijiet minnhom deher jiħmar u jgħatti wiċċu b’idejh għal diversi drabi. Deher ukoll jikteb xi ħaġa b’mod mgħaġġel fuq karta li kellu quddiemu.

Fit-tmien votazzjoni l-Kardinal Woytyla rebaħ madwar disgħa u disgħin vot mill-mija u għaxar kardinali li kienu qed jivvutaw fis-Sistina.

Madwar għaxar kardinali li kienu qed jappoġġjaw lill-kandidatura ta' Siri din id-darba tefgħu l-vot tagħhom 'vojt'. Baqgħu stinati sal-aħħar u ma ridux jafu bil-kandidatura ta’ Wojtyla.

Kien għall-ħabta tas-16 ta’ Ottubru 1978 fil-5.18pm li l-Kardinal Villot ħabbar li l-Kardinal ta’ Krakovja kien għadu kif ġie elett Papa tal-Knisja Kattolika Appostolika Rumana. Id-dikjarazzjoni ta’ Villot kienet waħda maħnuqa minn ċapċipa kbira tal-kardinali li kienu qed juru l-ewwel sinjal tagħhom ta’ ubbidjenza lejn il-Papa elett. Issa kien jonqos l-aċċettazzjoni ta’ dak elett!

Il-Kardinal Jean-Marie Villot: Il-"Camerlengo"  fiż-żewġ "Sede Vacante" tal-1978

Hawn daħal fix-xena l-‘Camerlengo’ tal-Knisja Kattolika, mill-ġdid il-Kardinal Franċiż Jean Marie Villot li bil-pass kajman tiegħu u li kompla jimla bl-eċċitament lil dawk preżenti fis-Sistina. Jingħad li sakemm Villot resaq quddiem il-Kardinal ta’ Krakovja sabiex isaqsih għall-aċċettazzjoni tal-elezzjoni kanonika tiegħu kellu jagħmel madwar tnax-il pass. "Acceptasne electionem de te canonice factam in Summum Pontificem?” kienet il-frażi tal-Camerlengo Villot lejn il-Papa elett.

Karol Woytyla wieġeb hekk: ‘B’ubbidjenza u fidi lejn Kristu, u b’fiduċja lejn il-Madonna, u tal-Knisja, minkejja d-diffikultajiet kbar, jien naċċetta!’

Kien hawn li Woytyla sar is-suċċessur tal-Prinċep tal-Appostli.

Jingħad li qabel ma ddikjara li ismu kellu jkun Ġwanni Pawlu II, kellu x-xewqa interna li jieħu l-isem ta’ Stanislaw għal San Stanislaw isqof martri minn pajjiżu li madwar disa’ mitt sena qabel kien ħa l-martirju mir-Re Bolislaw.  Dan ir-re kien ikkundannah għal qtugħ ir-ras. Kien il-Papa Innoċenzu IV li f’Assisi kien ikkanonizzah fl-1253 bħala l-ewwel qaddis Pollakk. Hu għadu l-qaddis prottettur tal-Polonja, ta’ Krakovja, kif ukoll ta’ xi djoċesijiet oħra Pollakki.

Ninsab ċert li lejlet il-konklavi fl-aħħar lejl li l-Kardinal Wojtyla kien raqad fil-Kulleġġ Pollakk, hu kien kiteb anke poeżija ta' ħames paġni u li semmieha 'Stanislaw'. Daqshekk kien qed ibergħen f'moħħu dan l-isem sa sigħat biss qabel ma huwa daħal fil-klawsura tal-konklavi. Din il-poeżija għadha għall-wiri fil-Kulleġġ Pollakk fi Piazza Remuria f'Ruma.

San Stanislaw: Wojtyla tant kien affaxxinat minnu!

Siegħat biss qabel ma daħal fil-klawsura tal-konklavi l-Kardinal Wojtyla kien kiteb din il-poeżija ta'ħames paġni bl-isem ta' "Stanislaw" b'dedika għal San Stanislaw. Tant xtaq jieħu ismu f'każ li jkun elett?

Darba waħda waqt li kont qed nintervista lill-Kardinal Zenon Grocholewski u staqsejtu dwar dan l-aspett hu kien weġibni hekk:

"Iva … seta’ kien il-fatt. Hu kien imsaħħar minn dan il-qaddis … San Stanislaw kien Isqof ta' Krakovja, kien maqtul mir-re, … maqtul mir-re waqt li kien qed jiċċelebra l-quddiesa. Għalhekk persunaġġ sabiħ ħafna."

Il-Papa li kien għadu kif ġie elett kellu biss tmienja u ħamsin sena. Kellu jmexxi lill-Knisja Universali ta’ madwar biljun Kattoliku Ruman għal aktar minn sitta u għoxrin sena.

Jingħad li kien il-Primat tal-Polonja, il-Kardinal Stefan Wyszinski li pperswadieh sabiex jieħu l-isem ta' Ġwanni Pawlu II, b'turija ta' rispett lejn Papa Luciani li kien miet ftit aktar minn xahar mill-elezzjoni tiegħu  għas-Servizz Petrin.

Minkejja li din l-elezzjoni fetħitlu l-bieb li meta għadda minnu sar protagonist denju fix-xena diplomatika dinjija hu baqa’ jħoss ruħu bħala patrijott Pollakk, filosfu Pollakk, poeta Pollakk kif ukoll politiku Pollakk!

Barra minn kull dubju l-komunisti Pollakki kienu kkalkulaw ħażin sa fejn seta’ jasal dan il-bniedem, mitluq għar-rieda ta’ Alla u li meta ħareġ minn din id-dinja ġie mżejjen bl-isem hekk sabiħ tal-‘Bniedem tal-Millennju’.

Il-gazzetta "La Nazione" tħabbar li kien ġie elett Papa "barrani".

Il-Proto-Djaknu l-Kardinal Pericle Felici u Don Stanislaw

Hekk kif il-Proto-Djaknu ħareġ fil-Loġġja tal-Bażilika Kostantinjana ta' San Pietru sabiex iħabbar isem il-Papa li kien għadu kif ġie elett, mal-intonazzjoni ta' kunjomu ġab xi ftit tal-inċertezza minħabba li anke kien hemm min ħaseb li l-konklavisti kienu setgħu għażlu xi kardinal minn pajjiż Afrikan. F'dik l-okkażjoni, il-Kardinal Felici kien deher ukoll serju u mhux daħkan bħalma kien meta deher fl-istess loġġja f'Awwissu ta' qabel sabiex iħabbar l-elezzjoni għas-Servizz Petrin tal-Patrijarka ta' Venezja l-Kardinal Albino Luciani ... Dwar dan il-fatt għandi wkoll ix-xhieda tal-Kardinal Zenon Grocholewski. Dan il-porporat qal hekk:

"Però meta ġie mħabbar ismu li kien ġie elett Papa jien kont qiegħed fil-Kulleġġ Pollakk, kont fil-Kulleġġ Pollakk ma’ għadd ta' studenti, konna qed naraw it-televiżjoni u f'daqqa waħda deher il-Kardinal Felici biex iħabbar l-elezzjoni tal-Papa. Hekk kif il-Kardinal Felici deher fuq it-televiżjoni jien mill-ewwel indunajt li xi ħaġa ma kinetx qed tinkwadra ... għax jien kont naf lill-Kardinal Felici għal diversi snin ... Hu kien il-Prefett tas-Segnatura Apostolica fejn kont naħdem jien. Kien ċajtier u daħkan u hawn deher serju għall-aħħar. Kien jidher imħasseb għal din l-elezzjoni straordinarja … Hu li kien Ruman, kien jikteb il-poeżija bil-Latin … It-tieni ħarġa tiegħu mill-gallarija f'xahrejn! ... Iva fl-ewwel waħda deher daħkan … iżda t-tieni darba deher serju u meta beda 'Annuntio Vobis Gaudium Magnum Habemus Papaem ‘Carolum' dak il-ħin splodejna bil-ferħ u komplejna … 'WOJTYLA!! u hu kompla Sanctae Romana Ecclesiae Cardinalem Wojtyla ... Kien ferħ immens … l-istudenti kollha.

Sa sigħat qabel beda l-konklavi l-Kardinal Wojtyla kien ospitat f'dan il-Kulleġġ Pollakk fi Piazza Remuria.

Sadanittant fil-ħin li l-Kardinal Felici ħabbar isem il-Papa l-ġdid, is-Segretarju Privat ta' Wojtyla, Don Stanislaw kien jinsab fi Pjazza San Pietru viċin il-funtana tax-xellug. Ħin wara hu ġie meħud lejn il-klawsura tal-konklavi, mill-Marixxal tal-Konklavi l-Markiż Giulio Sacchetti fejn wara ddaħħal mill-Kardinal Villot sabiex isellem lill-Papa l-ġdid waqt li dan kien diġà qiegħed jiċċena mal-kardinali. Hekk kif resaq lejh, il-Papa Ġwanni Pawlu II qallu: 'Ara x'ikkumbinaw!'

Minuti wara Don Stanislaw ġie mistieden sabiex jiċċena mas-Segretarju tal-Konklavi Monsinjur Ernesto Civardi, ma’ Monsinjur Virgilio Noè u ma’ xi uffiċjali oħra li ħadmu f'dan il-konklavi. Din l-ikla seħħet f'sala viċin fejn kien qiegħed jiċċena l-Papa Pollakk.

Aktar tard Don Stanislaw irritorna sabiex jistrieħ fiċ-ċella tiegħu fil-Kulleġġ Pollakk però hu kompla jiċċelebra dan l-avveniment storiku għall-pajjiż mal-kumplament tas-saċerdoti Pollakki f'dan il-Kulleġġ fi Piazza Remuria.

Jistaqsi għall-Isqof Deskur

Hekk kif lesta mill-ewwel barka tiegħu, waqt li kien dieħel lura, fil-ħin li kien qiegħed jiġi kkumplimentat mill-Kulleġġ Kardinalizju hu kien staqsa għat-tabib tal-konklavi li kien Dottor Renato Buzzonetti. Wojtyla kien jaf li dan it-tabib kien ħabib sew tal-Isqof Deskur li jiem qabel il-konklavi kien sofra attakk ta' puplesija. Il-Papa 'żagħżugħ' poġġa jdejh fuq l-ispalel tat-tabib Taljan. Staqsieh kif kien jinsab il-ħabib tiegħu Monsinjur Deskur. It-tabib qallu li kien ilu jumejn ma jisma’ bl-iżvilupp tas-saħħa ta' Deskur minħabba li s-sistema telefonika kienet maqtugħa minħabba l-klawsura tal-konklavi. Sa dak il-ħin is-sistema telefonika kienet għadha maqtugħa. Il-Papa ordna lit-tabib sabiex iġiblu din l-informazzjoni xorta waħda! Din il-laqgħa qasira kienet seħħet fis-Sala Regia fil-Vatikan.

Sigħat wara l-Papa ħareġ għall-ewwel darba mill-Vatikan sabiex seta’ jmur iżur lill-ħabib kbir tiegħu Monsinjur Deskur li kien rikoverat  fil-Policlinico Gemelli.

Aktar tard eżattament fid-29 ta’ Diċembru tal-istess sena, il-Papa Ġwanni Pawlu II kien ikkonferma lit-Tabib Buzzonetti bħala t-tabib personali tiegħu. Buzzonetti kien ilu jaħdem għall-'Governatorato' tal-Vatikan sa mill-1965.

Il-Papa Ġwanni Pawlu II flimkien mal-Kardinal Giovanni Benelli

Darba minnhom, il-Kardinal Angelo Sodano li aktar tard serva lil dan il-Papa għal ħmistax-il sena bħala s-Segretarju tal-Istat tiegħu kien ikkummentali hekk dwar l-eżitu ta' din l-elezzjoni:

“Meta kien elett għat-Tron ta' San Pietru, hu kien kuxjenti mid-drama li kienet qed iseħħ fil-pajjiżi tal-Lvant, dik il-purtiera enormi tal-ħadid li kienet itellgħet wara t-Tieni Gwerra Dinjija u allura kien iħossha bħala impenn personali din il-ħidma għal-libertà tar-reliġjon. ‘L-istati mhumiex il-padruni taċ-ċittadini tagħhom ... imma qegħdin hemm għas-servizz taċ-ċittadini tagħhom.’ Il-libertà reliġjuża hi essenzjali bħal-libertajiet l-oħra kollha.”

Il-Kulleġġ Kardinalizju b’din id-deċiżjoni kien wera li jrid ibiddel ir-rotta tal-knisja ... Kienet deċiżjoni kurraġġuża imma mmirata li kienet se tagħti ħafna frott!

Il-Kardinal Leo Jozef Suenens

Nagħlaq b’dak li nstema’ jgħid il-Kardinal Belġjan Josef Leo Suenens ftit sigħat wara li ħareġ mill-konklavi:

“Aħna ħdimna sabiex nitfgħu l-Knisja fix-Xlokk, imma l-providenza tefgħetna fit-Tramuntana.”